Traditioneel worden financiële producten en diensten uitgevoerd en beheerd door centrale instellingen. Dit kunnen overheden, centrale banken of instanties zijn. Tegenwoordig bestaan er ook veel gedecentraliseerde financiële systemen, dit wordt DeFi genoemd.
DeFi staat voor Decentralized Finance en hiermee wordt verwezen naar financiële producten en diensten die op een blockchain draaien. Zo kunnen deze producten en diensten gedecentraliseerd bestuurd en onderhouden worden.
Wat is DeFi?
DeFi is een term die wordt gebruikt om financiële producten en diensten die op de blockchain draaien aan te duiden.
Traditioneel gezien zijn financiële diensten en producten gecentraliseerd. Dit betekent dat ze door een centrale instelling, zoals een bank of overheid, worden beheerd. Zo is fiat geld bijvoorbeeld een gecentraliseerd financieel product. De centrale bank is verantwoordelijk voor de uitgifte van het geld en bepaalt wanneer er nieuw geld bijgedrukt wordt.
Een ander voorbeeld van een gecentraliseerde financiële dienst zijn verzekeringen. Een verzekering wordt afgesloten bij een verzekeringskantoor of tussenpersoon. Vervolgens wordt de aanvraag door een werknemer behandeld, waarna de verzekeringsmaatschappij een polis uitgeeft. Op het moment dat er schade is, is de verzekeringsmaatschappij de enige organisatie die de schade controleert en behandelt.
Producten en diensten binnen de DeFi-wereld worden niet beheerd door een centrale autoriteit. Doordat deze producten op de blockchain draaien, zorgt het netwerk ervoor dat alles op de juiste manier wordt behandeld. Dit brengt verschillende voordelen met zich mee ten opzichte van gecentraliseerde financiële producten en diensten. Denk hierbij aan lagere kosten, snellere verwerkingstijden en minder censuur.
Hoe werkt DeFi?
DeFi zou niet kunnen werken zonder blockchain-technologie en smart contracts. Ontwikkelaars kunnen vooraf programmeren welke acties automatisch uitgevoerd worden op het moment dat er aan vooraf bepaalde voorwaarden is voldaan. Deze contracten zijn een essentieel onderdeel van DeFi-producten en -diensten.
Iedere applicatie kan op een andere manier gebruik maken van een smart contract. Hierdoor ontstaan er grote applicaties die voor verschillende doeleinden gebruikt kunnen worden.
Welke DeFi-toepassingen zijn er?
De DeFi-wereld heeft een groot aanbod, aangezien vrijwel ieder financieel product of dienst kan worden omgezet naar een DeFi-applicatie die op de blockchain draait. Toch kunnen we alle producten en diensten onderverdelen in een aantal groepen, waarvan onderstaande toepassingen de meest voorkomende zijn.
Stablecoins
De koersen van cryptocurrency’s kunnen erg fluctueren. Hierdoor zijn niet alle cryptocurrency’s geschikt als betaalmiddel. Wanneer een restaurant bijvoorbeeld een betaling in Bitcoin ontvangt, kan het voorkomen dat de waarde van deze betaling de dag erna is gehalveerd. Stablecoins worden gezien als een oplossing voor dit probleem.
Een stablecoin is een cryptocurrency waarvan de waarde altijd gelijk is aan een fiat valuta. Dit kan de euro, Amerikaanse dollar of een andere valuta zijn. Er zijn verschillende soorten stablecoins, met verschillende werkwijzen hebben om de waarde gelijk te houden aan de fiat valuta.
Het voordeel van stablecoins is dat ze makkelijk gebruikt worden als betaalmiddel. Een stablecoin behoudt namelijk dezelfde waarde aan de gekoppelde fiat valuta.
Daarnaast kunnen stablecoins ook door crypto traders gebruikt worden als veilige opslag. Wanneer een crypto trader een mooi rendement heeft behaald op een cryptomunt, kan hij dit bijvoorbeeld verkopen voor Bitcoin. Als de koers van Bitcoin daarna daalt, gaat het rendement in rook op. Door cryptocurrency’s te verkopen voor stablecoins wordt het gerealiseerde rendement behouden.
Er zijn verschillende stablecoins, waarvan DAI en Tether (USDT) de bekendste zijn. Deze munten moeten echter wel gedekt worden. Zo wordt Tether gedekt door fiat geld (de Amerikaanse dollar), terwijl DAI wordt gedekt door cryptovaluta (ETH). Hierbij is het van belang dat de gebruikers van deze valuta vertrouwen hebben
Gedecentraliseerde exchanges (DEX)
Een gedecentraliseerde crypto exchange, afgekort als DEX, is een exchange die op de blockchain draait. Hiervoor moet de blockchain wel ondersteuning bieden voor smart contracts, zodat er een applicatie kan worden gebouwd op de blockchain.
Net als op een gecentraliseerde exchange, zoals Bitvavo, kunnen crypto traders munten en tokens kopen op een DEX. Het verschil is dat de transacties niet worden uitgevoerd en behandeld door een centrale organisatie. De nodes binnen het blockchain-netwerk zullen de transacties controleren en toevoegen aan de blockchain.
Om dit allemaal automatisch uit te kunnen voeren, wordt er vaak gebruik gemaakt van een Automated Market Maker (AMM). Dit is een stuk code die een prijs tussen twee activa vaststelt. Een AMM wordt niet alleen gebruikt voor een DEX, maar ook voor liquidity pools. Je kunt er meer over lezen in dit artikel.
Wanneer een gebruiker cryptocurrency’s wil kopen op een DEX, zal er eerst een andere gebruiker moeten zijn die deze specifieke cryptocurrency aanbiedt, aangezien er bij een DEX geen mogelijkheid is voor een fiat on- en off ramp.
Bekende DEX’en zijn Uniswap en SushiSwap, zij bieden ERC20-tokens aan. Dit zijn tokens die het protocol van Ethereum gebruiken. Een andere bekende DEX is PancakeSwap, welke BEP20-tokens aanbiedt. Deze tokens gebruiken het protocol van de Binance Smart Chain (BSC) en zijn alleen te koop op een DEX die op dit netwerk draait.
Staking
Gebruikers kunnen staken wanneer een blockchain het Proof of Stake (PoS) consensus algoritme gebruikt. Staken houdt in dat er een geldbedrag in de vorm van cryptocurrency wordt vastgezet voor een (on)bepaalde tijd. Het geldbedrag dat wordt vastgezet, heet de stake.
Door te staken kunnen gebruikers meehelpen het netwerk van de blockchain te beveiligen. Gebruikers ontvangen vervolgens een beloning, deze is afhankelijk van de grootte van de stake.
Kredietverstrekking
Wanneer je krediet nodig hebt, kan dit behoorlijk lastig zijn.Je moet veel stappen doorlopen voordat je geld kunt lenen. Dat is niet het geval bij DeFi-applicaties die kredietverstrekkers en -nemers bij elkaar brengen.
Er zijn verschillende platformen waarop gebruikers geld kunnen lenen. Je moet dan wel een onderpand betalen, zodat het platform weet dat de gebruiker kredietwaardig is (en het terug kan betalen).
Het lenen van geld op zo’n platform is voornamelijk handig voor crypto traders die geld nodig hebben, maar niet hun huidige posities willen verkopen om aan dit geld te komen. De gebruiker moet namelijk cryptocurrency’s als onderpand inzetten. Deze cryptocurrency’s krijgt hij terug zodra het geleende geld is terugbetaald. Met het geleende geld kan de gebruiker een andere investering doen.
Voordat je geld kunt lenen, moet er iemand zijn die dit geld uit wil lenen. Een DeFi-platform is immers decentraal, wat betekent dat ze zelf geen geld uitlenen. De kredietverstrekker ontvangt een beloning voor het geld dat hij uitleent. Dit bestaat uit de kosten die een kredietnemer betaalt voor het gebruik van het platform.
Bekende applicaties die een platform bieden voor het lenen en uitlenen van cryptocurrency’s zijn Aave, Compound, PoolTogether en Dharma.
Oracles
Om een DeFi-applicatie te laten werken, zijn er ook gegevens buiten de blockchain nodig. Dit wordt off-chain data genoemd. Denk bijvoorbeeld aan persoonsgegevens die staan opgeslagen op een database van de overheid. Wanneer iemand een lening wil aangaan op een DeFi-applicatie, kunnen deze gegevens gebruikt worden zodat duidelijk is met wie de applicatie te maken heeft.
Het probleem is dat er geen centrale autoriteit is die controleert of de off-chain data legitiem zijn en dus gebruikt kunnen worden. Blockchains kunnen hiervoor oracles gebruiken. Dit zijn speciale applicaties die ervoor zorgen dat off-chain data wordt gecontroleerd, waarna het door de blockchain wordt opgenomen.
Oracles zijn ontzettend belangrijk voor DeFi-applicaties, omdat zij ervoor zorgen dat ze veel sneller geadopteerd worden. Op het moment dat er geen gebruik kan worden gemaakt van off-chain data, hebben deze applicaties nauwelijks functionaliteit.
Voorspellingsmarkten
Veel mensen houden ervan om online te gokken op bijvoorbeeld de uitslagen van voetbalwedstrijden. Wanneer iemand de uitslag juist heeft voorspeld, wint hij of zij geld. Dit soort voorspellingsmarkten zijn ook steeds vaker te vinden op blockchains.
Gebruikers kunnen zelf een weddenschap creëren en andere gebruikers kunnen kiezen om mee te doen. Hiervoor zetten ze cryptomunten in en betalen ze deelnamekosten.
De maker van de voorspellingsmarkt kan geld verdienen wanneer er genoeg gebruikers meedoen. Daar blijft het niet bij, want de winnaars van de weddenschap ontvangen ook een beloning.
DAO
DAO staat voor Decentrale Autonome Organisatie en is een organisatie of bedrijf die gedecentraliseerd gemanaged wordt. Dit houdt in dat de meeste handelingen automatisch worden uitgevoerd en gebruikers ideeën mogen bedenken waar vervolgens op gestemd kan worden.
Het automatisch laten uitvoeren van handelingen gebeurt met smart contracts. Het stemmen op ideeën wordt gedaan door gebruikers tokens te laten verzenden naar een adres dat is gekoppeld aan hun antwoord.
Bitcoin was de reden voor het ontstaan van de DAO. Omdat men zag dat het mogelijk was om geld te decentraliseren, kwamen ze op het idee om ook het bestuur van een organisatie te decentraliseren.
Verzekeringen
Een verzekering afsluiten gebeurt bij een verzekeringskantoor of verzekeringsadviseur. Zij nemen de aanvraag in behandeling, maar beoordelen ook eventuele schades. Doordat er verschillende tussenpersonen zijn, zijn de kosten vrij hoog.
Het is ook mogelijk om een verzekering af te sluiten met een smart contract. Zo controleert het smart contract (door middel van oracles) wie de aanvrager is en of de aanvrager op een zwarte lijst staat.
Op het moment dat er schade aan een voertuig is opgelopen door een storm, kan het smart contract opzoeken of er ook daadwerkelijk een storm was.Is dit het geval en is er ook aan andere voorwaarden voldaan, keert het smart contract de schade automatisch uit aan de begunstigde.
Het verwerken van schade gaat zo een stuk sneller, omdat een smart contract individueel werkt. Ondanks dat de schade sneller wordt behandeld, blijven de kosten voor de verzekerde laag.
De voor- en nadelen van DeFi
De belangrijkste voor- en nadelen van DeFi staan hieronder opgesomd.
Voordelen
- Er zijn minder beperkingen omdat applicaties niet vatbaar zijn voor regels van externe instanties.
- Blockchain-technologie werkt globaal, waardoor iedereen ter wereld gebruik kan maken van DeFi-applicaties zolang je beschikt over een internetverbinding.
- De kosten voor DeFi-applicaties liggen lager dan bij gecentraliseerde diensten en producten. Dit komt omdat er geen tussenpersonen zijn.
- De blockchain is transparant waardoor alles te verifiëren is.
- Transacties kunnen, afhankelijk van de blockchain, snel verwerkt worden. Gebruikers hoeven niet te wachten op controle en goedkeuring van een externe instantie.
- Doordat blockchains gebruik maken van cryptografie wordt de inhoud van transacties beveiligd tegen externe partijen.
- DeFi-applicaties zijn 24/7 beschikbaar
Nadelen
- DeFi staat nog in de kinderschoenen, waardoor het nog niet zo ver ontdekt en geadopteerd is als centrale diensten en producten.
- Het juridische aspect van DeFi is nog erg onduidelijk. Dit komt mede door een gebrek aan wet- en regelgeving en kan tot problemen leiden bij consumenten en overheden.
- In het verleden zijn er al kwetsbaarheden gevonden in de smart contracts van Ethereum. Aangezien DeFi-applicaties niet zonder deze smart contracts kunnen, is het belangrijk om de risico’s mee te nemen. Er kan bijvoorbeeld geld worden verloren.
- Het grootste gedeelte van de DeFi-applicaties is nog niet gebruiksvriendelijk. Ze zijn alleen toegankelijk voor gebruikers met veel technische en economische kennis.
Conclusie
DeFi decentraliseert financiële producten en diensten die traditioneel gezien beheerd werden door een centrale autoriteit. De blockchain-technologie maakt dit mogelijk. Dit brengt verschillende voordelen met zich mee.
Zo zijn er meer mogelijkheden en kan iedereen over de hele wereld gebruik maken van de applicaties die DeFi te bieden heeft. De kosten zijn laag, terwijl transacties snel verwerkt kunnen worden.
Er zijn ontzettend veel verschillende producten en diensten die binnen het DeFi-spectrum vallen. Denk aan stablecoins, gedecentraliseerde exchanges, voorspellingsmarkten, kredietverstrekkers en DAO’s.