In vrijwel ieder land wordt gebruik gemaakt van fiat geld. De meeste landen in Europa gebruiken de euro als fiat valuta. Deze valuta wordt centraal beheerd door de Europese Centrale Bank (ECB) en kan gebruikt worden in landen die de euro als wettig betaalmiddel erkennen.
Sinds enkele jaren wordt een andere soort valuta, genaamd cryptocurrency, steeds populairder. Cryptocurrency’s zijn digitale valuta die niet worden beheerd door een centrale autoriteit zoals een bank, maar die direct tussen gebruikers uitgewisseld kunnen worden. Deze cryptocurrency’s verschillen op meerdere vlakken met fiat geld.
Wat is fiat geld?
Fiat geld is een valuta die door een overheid als wettig betaalmiddel wordt gezien en waarvan de waarde wordt bepaald door vraag en aanbod. Dit betekent dat de waarde niet vastzit aan een specifieke grondstof, zoals goud of zilver. Fiat geld heeft dus geen intrinsieke waarde.
Op het moment dat er meer vraag dan aanbod is naar een fiat valuta, zal de prijs volgens het klassiek economisch model stijgen. Andersom gebeurt hetzelfde, want op het moment dat de vraag afneemt ten opzichte van het aanbod, kan de prijs dalen.
Een belangrijk aspect van fiat valuta is dat de waarde wordt bepaald door het vertrouwen dat mensen in de valuta hebben. Op het moment dat de bevolking geen vertrouwen meer heeft in de fiat valuta, zal de waarde dalen.
Wat zijn cryptocurrency’s?
Cryptocurrency’s, ook wel cryptomunten genoemd, zijn digitale valuta die gebruik maken van blockchain-technologie. Het is in feite een stukje code die aan een eigenaar toegewezen kan worden. Wie de eigenaar van de desbetreffende cryptocurrency is, staat opgeslagen in het grootboek van de blockchain. Dit grootboek is te vergelijken met een database.
Eigenaren van cryptocurrency’s kunnen de valuta direct versturen naar een ander persoon. Dit betekent dat de transactie niet gecontroleerd hoeft te worden door een centrale autoriteit, zoals een bank.
In plaats daarvan zorgt het gedecentraliseerde netwerk van de blockchain ervoor dat het eigenaarschap van de cryptocurrency wordt toegewezen aan de persoon waar de cryptovaluta naartoe is verzonden. Dit wordt vervolgens opgeslagen in het grootboek van de blockchain.
Het gedecentraliseerde netwerk bestaat uit honderden, al dan wel niet duizenden verschillende computers die met elkaar zijn verbonden. Samen zorgen deze machines ervoor dat gebruikers hun transactie veilig uit kunnen voeren.
De eerste en bekendste cryptocurrency is Bitcoin. Dit is een cryptocurrency waarvan er in totaal maar 21 miljoen munten in omloop worden gebracht. Het is niet mogelijk om uiteindelijk meer eenheden dan dat te creëren.
Cryptocurrency’s zijn om verschillende redenen ontstaan. Eén van deze redenen is het wantrouwen van mensen in banken na de kredietcrisis in 2007. Een andere reden is dat ze een stuk makkelijker als globaal betaalmiddel te gebruiken zijn. Dit is beter te begrijpen door de verschillen tussen fiat geld en cryptocurrency’s te verduidelijken.
Wat is het verschil tussen fiat geld en cryptocurrency?
Fiat geld en cryptocurrency’s zijn twee verschillende soorten valuta’s. Ondanks dat ze verschillende raakvlakken hebben, zit er een groot verschil tussen fiat geld en cryptocurrency’s.
Beheer en controle
Zoals eerder genoemd wordt fiat geld beheerd en gecontroleerd door een centrale autoriteit Zij zorgen dat het geld wordt uitgegeven en indien nodig, wordt bijgedrukt. Op deze manier kan een centrale autoriteit de economie beïnvloeden. Dat kan nuttig zijn wanneer er bijvoorbeeld een financiële crisis is.
De centrale autoriteit houdt ook de geldstromen bij. Op deze manier kunnen witwaspraktijken getraceerd worden om vervolgens de daders te straffen. Dit is voornamelijk het geval bij fiat geld dat virtueel staat opgeslagen, zoals op een bankrekening. Wanneer een bank vermoedt dat er iets niet klopt, kunnen ze dit melden bij een overheidsinstantie. Andersom kan hetzelfde gebeuren. Wanneer een overheidsinstantie het vermoeden heeft dat er iets niet klopt, kunnen alle bankgegevens van iemand worden opgevraagd.
Cryptocurrency’s worden niet beheerd of gecontroleerd door een centrale partij. In plaats daarvan worden transacties direct uitgevoerd tussen gebruikers. Het netwerk van de blockchain zorgt ervoor dat het eigenaarschap wordt vastgelegd in het grootboek. Daarbij worden transacties gekoppeld aan het wallet adres en de public key, die lijken te bestaan uit willekeurige karakters. De blockchain is dus transparant, maar biedt wel enige vorm van anonimiteit aan de gebruikers.
Ook de uitgifte van nieuwe cryptocurrency wordt niet door een centrale autoriteit bepaald. Voordat een cryptocurrency is ontwikkeld, wordt in de code geprogrammeerd hoeveel eenheden er uiteindelijk in circulatie zullen komen. Er is geen centrale partij die dit zomaar aan kan passen.
In sommige gevallen (dit is afhankelijk van de cryptocurrency) is het wel mogelijk dat de gebruikers samen bepalen om de code aan te passen. Iedere gebruiker heeft namelijk inspraak in de ontwikkeling van een cryptocurrency. Hierdoor lijkt het bestuur achter cryptocurrency’s veel op een democratie.
Onderliggende waarde
Het geldbedrag dat op een bankrekening staat, hoeft niet ‘echt’ te zijn. Vaak heeft de bank het fysieke bedrag niet in een kluis liggen. Dit betekent dat het geld in feite een schuld van de bank aan de eigenaar van het geldbedrag vertegenwoordigd, maar ook in bezit kan zijn van meerdere personen.
Het volgende voorbeeld zal dit duidelijk maken. Een bank kan duizend euro in een kluis hebben liggen en vervolgens twintig klanten hebben die allemaal honderd euro op een bankrekening hebben staan. Wanneer deze mensen hun honderd euro op willen nemen, heeft de bank een probleem, want de bank heeft in werkelijkheid niet genoeg geld.
Wanneer een gebruiker in het bezit is van een cryptocurrency, dan is de gebruiker ook daadwerkelijk de eigenaar van deze cryptocurrency. Dit betekent dat het eigenaarschap van cryptocurrency’s niet op schuld is berust, zoals bij fiat geld
De waarde van een cryptocurrency wordt door verschillende factoren bepaald. Hier noemen we wat voorbeelden:
- Hoeveel energie is er nodig om een cryptocurrency te laten werken
- Vraag en aanbod
- De mate waarin het gebruikt wordt. Zonder adoptie heeft een cryptocurrency weinig waarde.
Transparantie
Bij fiat geld is het niet mogelijk dat mensen zien hoeveel geld er op de bankrekening van iemand anders staat. Ook kunnen ze niet zien welke transactie iemand maakt en waar deze transactie naartoe wordt verzonden. Alleenmedewerkers van de betreffende bank zien dit. Fiat geld is dus in algemene zin geen transparante valuta.
De blockchain, waar cryptocurrency’s op draaien, is een technologie die veel transparantie biedt en waar mensen pseudoanoniem gebruik van kunnen maken. Een transactie wordt gekoppeld aan een adres waar de cryptocurrency vandaan komt en naartoe gaat. Deze adressen en het aantal cryptocurrency’s dat wordt verstuurd is door iedereen te zien. Het is niet mogelijk om deze transactie direct aan een persoon te koppelen zolang de eigenaren van deze adressen niet bekend zijn.
Snelheid en kosten
Cryptocurrency’s kunnen, afhankelijk van de blockchain, vaak tegen lage kosten worden verzonden. Dit is niet het geval voor fiat geld. Het uitvoeren van een buitenlandse transactie met fiat geld kost tijd en geld. De bank van de verzender controleert eerst de transactie, om vervolgens de fiat valuta om te zetten naar de fiat valuta van het ontvangende land
De transactie wordt hierna via een tussenpersonen naar de bank gestuurd in het land van de ontvanger. Deze bank controleert de transactie nogmaals, voordat het bedrag op de juiste bankrekening wordt bijgeschreven. Doordat er veel tussenpersonen nodig zijn, kan het uitvoeren van een transactie veel geld kosten.
Wanneer een banktransactie tussen twee verschillende landen uitgevoerd wordt, duurt dit vaak enkele dagen. Het uitvoeren van een transactie met cryptocurrency kan in theorie sneller. De transactie wordt direct tussen gebruikers uitgevoerd en duurt enkele seconden of minuten om de transactie succesvol af te ronden. De uitvoerder van de transactie betaalt hiervoor transactiekosten aan het netwerk van de blockchain. Deze kosten hiervoor zijn enkele centen of euro’s. Al kan het bij drukt op de blockchain hoger liggen.
Doordat cryptocurrency’s in populariteit zijn toegenomen, wordt de blockchain vaker gebruikt. Grote cryptocurrency’s zoals Bitcoin (BTC) en Ethereum (ETH) lopen hierdoor tegen het schaalbaarheidsprobleem aan. Dit houdt in dat het netwerk niet snel genoeg transacties kan valideren en tegelijkertijd de veiligheid kan waarborgen. De kosten voor het maken van een transactie kunnen hierdoor hoger zijn.
Wat zijn de overeenkomsten tussen fiat geld en cryptocurrency’s?
Fiat valuta’s en cryptocurrency’s hebben ook dingen met elkaar gemeen. Zo wordt de waarde van beide valuta’s in grote mate gebaseerd op de acceptatie ervan. Wanneer mensen deze vormen van geld niet accepteren of gebruiken, stort de waarde in. Andersom geldt dat natuurlijk ook.
Ook zijn fiat valuta’s en cryptocurrency’s deelbaar. Zo is het mogelijk om één euro op te splitsen in honderd eurocenten en kan Bitcoin worden gedeeld tot 0.00000001 BTC. Deze eigenschap zorgt ervoor dat beide betaalmiddelen makkelijk in gebruik zijn. Ook gebruiken mensen zowel fiat geld als cryptocurrency’s voor behoud van waarde.
Conclusie
Fiat geld wordt al tientallen jaren door landen gebruikt als wettig betaalmiddel. De waarde ervan wordt bepaald door het vertrouwen dat mensen in de valuta hebben en de vraag en aanbod. Een centrale autoriteit, zoals een bank, zorgt voor de uitgifte, controle en het beheer van fiat geld.
Cryptocurrency’s zijn digitale valuta’s waar niet één centrale autoriteit de controle over heeft. In plaats daarvan is het juist het gedecentraliseerde netwerk van de blockchain dat ervoor zorgt dat gebruikers hun cryptocurrency’s naar elkaar kunnen versturen.
Doordat er minder tussenpersonen nodig zijn bij het versturen van cryptocurrency’s, kost het minder tijd en geld om een transactie uit te voeren in vergelijking tot fiat geld. Toch blijkt dat veel cryptocurrency’s moeite hebben met de schaalbaarheid, waardoor het vaak langer duurt om een transactie te verwerken. Gebruikers betalen vervolgens hogere kosten voor het maken van een transactie.
Een ander belangrijk verschil tussen fiat geld en cryptocurrency’s is de onderliggende waarde. Fiat geld is namelijk in veel gevallen een schuld die banken bij hun klanten hebben. Het geld dat op alle bankrekeningen staat, ligt namelijk niet in een kluis. Wanneer iedereen het geld dat op hun bankrekening wil uitnemen, hebben banken een probleem. Dit is niet het geval voor cryptocurrency’s. Een cryptocurrency is namelijk altijd toegeschreven en in het bezit van één eigenaar. De waarde wordt door verschillende factoren bepaald, waaronder het doel en de gebruiksfunctie van de cryptocurrency.
Ondanks de vele verschillen heeft fiat geld ook overeenkomsten met cryptocurrency’s. Beide vormen van geld ontlenen hun waarde voornamelijk aan de grootte van de groep mensen die ze gebruiken en accepteren. Ook worden beide vormen van geld gebruikt als betaalmiddel en zijn ze op te delen in kleinere eenheden.